بررسی مبانی اخلاق فضیلت مدار مسکویه و نراقی از منظر قرآن کریم
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
- author محمد مصطفائی
- adviser حسن نقی زاده عباس جوارشکیان غلامرضا رئیسیان
- publication year 1393
abstract
با آغاز نهضت ترجمه در جهان اسلام، اخلاق فلسفیِ یونان باستان که یکسره اخلاقی «فضیلت مدار» بود، به ویژه با تبیین افلاطونی-ارسطویی آن، در میان حکیمان مسلمان رواج یافت. مسکویه(م 421 ق.) و ملا مهدی نراقی(م 1209 ق.) که از مهمترین پیروان این اخلاق هستند، به ترتیب، کتاب های «تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق»، و «جامع السعادات» را با این رویکرد تألیف کردند. نظام اخلاق فضیلت، بر انسان شناسی فلسفی و عقل گرایی آن، استوار است. لذا، فصل ممیز انسان «عقل» او تعیین می شود و فضیلت برتر «حکمت» است و سعادت قصوی هم، سعادتی عقلانی است. در این اخلاق، فضیلتِ هر یک از قوای سه گانه نفس(عاقله، غضبیه، شهویه)، در حالتی میانه ی افراط و تفریط حاصل می شود؛ بنابراین معیار فضیلت، «حد وسط» است. در همین راستا، پرسش اصلی رساله، بررسی مقدار انطباق دستاورد اخلاق فلسفی مسکویه و نراقی، با دیدگاه قرآن کریم است، چراکه به نظر می رسد طبق آیات، «روح الهی» انسان، فصل ممیز اوست، و با توجه به «کرامت» و گرایش اصیل این روح به «ایمان»، به جای تأکید بر حکمتِ نظری، «تقوا» که ناظر به حیث اراده و انتخابگری «عاقلانه» انسان است، اولویت می یابد و سعادت قصوی هم، منحصر در بُعد معرفتی انسان نمی شود. ضمناً، معیار فضیلت بر اساس تقابل بنیادین و دوقطبی حق و باطل(ایمان و کفر) در قرآن، «عدل» و ادای حق، طبق موازین شرعی و عقلی است. نتیجه آن که: مبانی مورد پذیرش این دو حکیم از اخلاق فضیلت مدار، قالب جامع و بی نقصی برای اخلاق قرآنی تشکیل نمی دهند؛ بلکه برای تدوین اخلاق اسلامی باید چارچوب آن نیز، از منابع اصیل دین(قرآن و حدیث) استخراج گردد.
similar resources
اخلاق فضیلت مدار از دیدگاه ملا مهدی نراقی(ره)
رساله حاضر در 144صفحه تنظیم شده است ودارای سه فصل می باشد که عبارتند از فصل اول که کلیاتی از پایان نامه را در برمی گیرد وحاوی مطالب پروپزال میباشد. فصل دوم تبیین اخلاق فضیلت مدار واشاره به سیر تاریخی آن دارد وفصل سوم به طور تخصصی تر به اخلاق فضیلت نراقی که موضوع اصلی پایان نامه است اشاره دارد.. درباره ی اخلاق فضیلت ایشان می توان گفت که اگرچه شاکله واستخوان بندی آن کاملا ارسطویی است اما این بدان...
15 صفحه اولتبیین وحیانی از اخلاق فضیلت به روایت قرآن کریم
اخلاق فضیلت یکی از مشهورترین نظریههای اخلاق هنجاری است که وجه تمایز اصلیاش با نظریههای فایدهگرا و وظیفهگرا، تأکید بر فضیلتها و منشهای اخلاقی است. تاکنون تقریرهای مختلفی از اخلاق فضیلت ارائه شده که تقریر سعادتگرا و تقریر فاعلمبنا از جمله مهمترین آنهاست. علیرغم وجود بایدها، نبایدها و الزامات اخلاقی فراوان در قرآن که دال بر وظیفهگرایی است و همچنین وجود برخی از تردیدها و مخالفتها در ...
full textاخلاق اقتصادی از منظر قرآن کریم
در این مقاله سعی شده است که اخلاق اقتصادی قران کریم در سه محور تولید، توزیع و مصرف مورد بحث و بررسی قرار گیرد. اصول اخلاقی قران کریم در تولید عبارتند از ایمان به قدر الهی، اعتقاد به رزاقیت الهی و کار و تلاش. اصول اخلاقی قران کریم در توزیع، عبارت است از پرهیز از کم فروشی، ریا خواری، درونی، احتکار و رعایت عدل و انصاف است. این مقاله همچنین، اصول اخلاقی قران کریم در مصرف، بر سه محور افراطی، تفریطی ...
full textمبانی و شاخصه‌های توسعه از منظر قرآن کریم
در تمدن نوین اسلامی، توجه به رشد و توسعه، جایگاه محوری دارد؛ زیرا نقش توسعه در تحول انسان و جامعه در ادوار گوناگون تاریخی مورد تأیید قرآن واقع شده و کارکردهای آن در ابعاد مختلف، سبب تحول ملتها گردیده است. از این رو، مبانی و شاخصه‌های توسعه، دو مفهوم قابل مطالعه در قرآن کریم می‌باشند که بررسی آنها در این عصر به دلیل توسعه‌های روزافزون جوامع و کشف مرزبندیهای مکتب اسلام با آنها ضروری می‌نماید....
full textمبانی و چارچوب های عقلانیت سیاسی از منظر قرآن کریم
مهدی رسول فینی-دکتر عبدالرحمن حسنی فر عقلانیت در معنای حاصل مصدری، امری فرهنگی است که می تواند اشکال متعدد داشته باشد. در جامعه اسلامی لازم است به قرآن کریم به عنوان منبعی اصلی در تدوین چهارچوب های چنین عقلانیتی در حوزه های مختلف از جمله حوزه سیاست توجه شود. در این تحقیق، برای استنطاق از آیات قرآن در ترسیم مبانی و چهارچوب های عقلانیت سیاسی، روش پیشنهادی در کتاب «روش تحقیق موضوعی در قرآن ک...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023